Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025

ΠΙΝΩ ΜΠΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΝΩ ΤΕΧΝΗ.

 


Ο χαμός που έγινε με εκείνη την (κατά τη γνώμη μου) αποκρουστική τέχνη με την απεικόνιση ιερών συμβόλων (και ναι για τους πιστούς είναι ιερά) μου θύμισε μια "γκάφα" της εφηβείας μου. Μια πολύ κουλτουριάρικη παρέα με είχε πείσει να πάμε σε μια έκθεση ενός τρομερού καλλιτέχνη. Φθάσαμε στην έκθεση και αυτά που είδα γύρω μου προκάλεσαν μια απορία, για ποιο λόγο τα ονόμαζαν τέχνη... ήταν κάτι γελοίες κατασκευές που μπορούσε να τις φτιάξει και ένα παιδάκι του νηπιαγωγίου που ασκείται με μπογιές και διάφορα υλικά. Το πρόβλημα ήταν πως ένα από τα έργα ήταν ένα βουναλάκι σκόνη καφετιά και γύρω γύρω απλωμένη σκόνη μπλε, κι εγώ κοιτώντας γύρω δεν πρόσεξα το μεγάλο έργο και το πάτησα σε ένα σημείο..... Ο καλλιτέχνης μόνο που δεν έπαθε έμφραγμα και ο γκαλερίστας στρίγγλιζε σαν υστερικιά!!! Αφού ξεκαθάρισαν πως αυτό έγινε γιατί τελικά δεν πρέπει να μπαίνουν σε τέτοιες γκαλερί άτομα ακαλιέργητα και άσχετα όπως εγώ, έμεινα με την απορία τι παρίστανε η πεσμένη στο πάτωμα σκόνη. Μου απάντησαν ένα χαμένο νησί στο πέλαγος!!!! Μου ανέφεραν επίσης πως το "βαθύτερο νόημα" ήταν θέμα "ψυχής" που βυθίζεται σε ένα ωκεανό χωρίς τέλος στον ορίζοντα της και διαλύεται μέσα στην απόγνωσης της μοναχικής ανθρώπινης ύπαρξης!

Η παραπάνω ανάλυση μου θύμισε τότε μια άλλη ιστορία που έγινε σε ένα επαρχιακό καφενείο όπου στο ένα τραπέζι καθόταν ένας γιατρός με ένα φίλο του και στο διπλανό μια παρέα από αγρότες που είχαν μόλις επιστρέψει από τα χωράφια τους. Ο γιατρός εξηγούσε στο φίλο για ποιο λόγο κεράτωσε τη γυναίκα του με τη νοσοκόμα του κι έλεγε πως μέσα στην ανία της καθημερινότητας, και στο τέλμα μια σχέσης γάμου, αυτή η κοπέλλα ήταν μια οπτασία που του έδωσε πάλι ανάσες ζωής. Και τότε γύρισε ένας από το διπλανό τραπέζι που άκουγε και του είπε με φωνή (εντελώς ακαλιέργητη) "καλά ρε γιατρέ κι άλλοι ξενογ@μίσαμε αλλά δεν το κάναμε και φιλοσοφία!!!!!

Μπορώ λοιπόν μετά από αυτές τις σπουδαίες εμπειρίες μου περί τέχνης να εκφράσω την άποψη μου για τα έργα "πέτρα του σκανδάλου" των ημερών, ελεύθερα γιατί όπως φωνάζουν κι οι υποστηρικτές του εν λόγω καλλιτέχνη είναι σπουδαίο δικαίωμα η ελευθερία εκφρασης Ελπίζω λοιπόν να μην χαλαστούν αν πω πως για τα γούστα μου πρόκειται για εντελώς αποκρουστικά και γελοία έργα χωρίς να με ενδιαφέρει τι ήθελε να αποδείξει ο καλλιτέχνης. Απλά είναι αποκρουστικά. Δηλαδή το βαθύτερο νόημα που ήθελε να εκφράσει για έναν ακαλλιέργητο νου όπως ο δικός μου, αυτό το νόημα κρύβεται πίσω από κάποιες κακάσχημες καρικατούρες που έχει ζωγραφίσει κατά τη διάρκεια ενός ψυχολογικού τεστ προσωπικότητας κάποιος έγκλειστος ανωμαλιάρης που προσπαθούν να δουν αν θα τον κλείσουν σε ψυχιατρείο ή σε φυλακή. Ξέρετε εκείνες οι φιγούρες που οι ψυχιάτροι λένε, τι βλέπεις τώρα και σου πετάνε στη μούρη κάποια μελάνια κι ενώ όλοι βλέπουν π.χ. ένα σκύλο, εκείνος βλέπει τη μάνα του!!!!!

Σε σχέση με το θέμα θρησκεία, ναι είναι ύβρις, απλά γιατί στην ελευθερία έκφρασης δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνεται ο εξευτελισμός ιερών συμβόλων των πιστών, όπως κι ένας άπιστος, με όνομα Μήτσος, δεν θα ήθελε κάποιος καλλιτέχνης να φτιάξει μια αποκρουστική καρικατούρα και να πει εδώ βλέπετε μια πουτ@να και είναι η μάνα του Μήτσου!!! Οταν απαιτούμε ακόμα κι εκείνοι που είναι θρησκευτικοί ταλιμπάν να μην έχουν βλέψεις εξόντωσης των αντιφρονούντων, έτσι και οι μη πιστεύοντες πρέπει να έχουν ένα όριο στο πόσο μπορούν να γελοιοποιούν κάτι που δεν πιστεύουν. Αυτό είναι πολιτισμός. Και όπως αν κατέβαινε ένας με εικονίσματα και αγιαστούρες και πλάκωνε κάποιον στις φάπες μόνο και μόνο γιατί δεν πιστεύει θα ήταν μια πράξη βαρβαρότητας , έτσι κι ένας καλλιτέχνης με υγιή νου, δεν θα εστίαζε τη δημιουργικότητα του, στο να φτιάξει ένα έκτρωμα χρησιμοποιόντας τα ιερά σύμβολα τα οποία ασπάζεται ένα πλήθος ανθρώπων.

Τώρα οι "καλλιεργήμενοι" που έχουν γεμίσει το διαδίκτυο με διάφορες αναλύσεις πολύ υψηλού επιπέδου περί του βαθύτερου νοήματος που δεν μπορεί να συλάβει ένας πτωχός και αμόρφωτος νους, τους απαντώ όπως εκείνος στο επαρχιακό καφενείο. Δεν χρειάζεται να παριστάνεις τον φιλόσοφο για να εισπράξεις 5 λεπτά δημοσιότητας, μπορείς να γ@μάς το μυαλό σου και με πιο εύκολα πράγματα.

Και όχι ο τύπος δεν είναι ο Γκόγια ούτε ο Βαν Γκογκ που παλεύοντας με τους προσωπικούς τους δαίμονες πρόσφεραν στην τέχνη αξεπέραστα αριστουργήματα τα οποία ναι, ήταν σκάνδαλο για πολλούς τις εποχές που έζησαν. Το πρόβλημα είναι πως η έκφραση πηγαίνει ανάλογα με τα βιώματα της κάθε εποχής. Ετσι σε παλαιότερους καιρούς, κάποιος που θα ήθελε να εκφράσει π.χ. μια αντίθεση με το κατεστημένο των ιερατείων και την δογματική πίστη θα μπορούσε να ζωγράφίσει μια παναγία με μορφή π.χ. επαναστάτριας που παλεύει απέναντι στα εγκληματικά ιερατεία, ή βαδίζει χέρι χέρι με τον Τζιορντάνο Μπρούνο (π.χ.) Στην εποχή τη δική μας ίσως ο καλλιτέχνης αποθανάτισε τις δικές του εμπειρίες. Πίνω μπάφους και παίζω προ....


Σάββατο 8 Μαρτίου 2025

ΚΙ ΕΤΣΙ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΜΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΚΡΙΝΟ 2012)

 



ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ. ΤΟ ΕΙΧΑ ΓΡΑΨΕΙ ΤΟ 2012.

ΤΙΤΛΟΣ : ΚΙ ΕΤΣΙ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΝΩ ΣΕ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΠΟΥ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΖΩΝΤΑΝΗ, ΚΑΙ ΝΟΙΑΖΟΝΤΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΟΠΟ, ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΡΩΤΙΟΥΝΤΑΙ... ΓΙΑΤΙ ΦΤΑΣΑΜΕ ΕΔΩ ΠΟΥ ΦΤΑΣΑΜΕ?

ΟΣΟ ΓΙΑ ΕΜΑΣ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΚΑΡΑΒΑΝΕΣ.. ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΤΙ ΚΑΝΑΜΕ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΝΑΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΙΣΧΟΣ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ. 

2012

Έπρεπε να τη δει κανείς από κοντά τη πασοκο-μαγκιά στις δόξες της, για να κατανοήσει σήμερα που φτάσαμε και γιατί φτάσαμε. Δεν αρκεί να έβλεπες την αντανάκλαση απέξω. Μέσα στα μεγάλα γραφεία, στους αργόμισθους συμβούλους, στους ξαναμμένους κυρίους και κυρίες που γ@μουσαν κι  έδερναν με ύφος εκατό δεσποτάδων, έπρεπε να βρεθείς και να το ζήσεις.  Στο άπλωμα της αρίδας πάνω στα υπουργικά γραφεία και το σύντροφε που εκτοξευόταν πάνω στα παλιά κάδρα της ξεπεσμένης δεξιάς κι έκανε τα κόκαλα της να τρίζουν χειρότερα από εκείνα των Τσάρων λίγο πριν πέσει επάνω τους ο πέλεκυς της επανάστασης.  Τότε θα καταλάβαινες.


Ανάμεσα στις παχιές μουστάκες, τα χακί αμπέχωνα πριν μετατραπούν σε μοδάτα κουστούμια, τις γεμάτες βαρβατίλα ζειμπεκιές, το «σφαιρικά» που είχε γίνει λέξη φετίχ. Τους τρομοκρατημένους παλιάς κοπής κρατικοδίαιτους υπαλλήλους που μάζευαν τα μανό, τα κεντήματα, τα περιοδικά και τα σταυρόλεξα από τα συρτάρια των γραφείων και πήγαιναν άλλος για Χίο κι άλλος για Μυτιλήνη με τους νεόφερτους αρχιδάτους να τους φωνάζουν ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά και ήρθε η ώρα σας να παίρνετε το πούλο γιατί περιμένουν κάτι χιλιάδες ουρές απ΄εξω να μπουκάρουν μέσα στα μαγαζιά και να φυτέψουν τα σοσιαλιστικά λουλούδια!

Έπρεπε να δεις από κοντά τις μάζες αντιδεξιών ανθρωπάκων (γιατί στην Ελλάδα η πολιτική μας μόρφωση φτάνει μέχρι το αντιδεξιός ή αντιαριστερός, ποτέ δεν μελέτησε κανείς ιδιαίτερα ούτε τι είναι αυτό που πιστεύει ούτε τι είναι αυτό που πολεμάει...) που είχαν μείνει χρόνια αποκλεισμένοι από τη κρατική μάσα, στιγματισμένοι σαν συντρόφια που μπούκαραν επί τέλους στα άδυτα της δεξιάς εκκλησίας και μπόρεσαν να αγγίξουν με τα χέρια τους τα απαγορευμένα μανουάλια και τα απρόσιτα από τη κατοχή και μετά άμφια....

Τη νύχτα εκείνη του 81 υπήρχε κόσμος που νόμιζε πως κατέκτησε τα χειμερινά ανάκτορα και ονειρευόταν τα πράσινα λάβαρα του σοσιαλισμού να κυματίζουν στα χέρια των ελεύθερων πια Ελλήνων  από τα δεσμά της κατοχικής δεξιάς.  Με αποκλεισμένη τη παραδοσιακή αριστερά στο καβούκι της να ακούει το σύντροφε να πηγαίνει σύννεφο, τα συνθήματα της να παίζουν από τα μεγάφωνα του θιάσου του Μπιρσίμ, τις «λαΪκές» φάτσες με τα μούσια , τα αμπέχονα και τις μπότες να εισβάλλουν στο Κρεμλίνο και να τη  πετάνε στο κάλαθο της ιστορίας μαζί με τη επάρατη δεξιά σαν άχρηστα κατάλοιπα του εμφυλιακού εφιάλτη που τώρα ο άνεμος της αλλαγής θα έδιωχνε για πάντα μακριά από την αναγεννημένη Ελλάδα.

Εκείνοι οι παραδοσιακοί κκεδες έμοιαζαν να έχουν φάει τη γλώσσα τους . Δεν την είχαν φάει απλά γινόταν τέτοια βαβούρα επανάστασης γύρω που και να στρίγγλιζες πράγματα σε έγραφαν όλοι οι μεθυσμένοι αναγεννημένοι Έλληνες στα πιο παλιά τους παπούτσια.  Με το τσαμπουκά που εισέβαλαν σε καφενεία κι Υπουργεία οι πρασινοφρουροί,  οι δεξιοί νόμιζαν ήδη πως η χώρα είχε περάσει στα χέρια καγκεμπιτών και πρακτόρων της Στάζι!!

Οι βασιλιάδες της πρόζας. Τέτοια πρόζα δεν είχε γνωρίσει ο τόπος ποτέ ξανά. Όλο το μόρφωμα που ονομάστηκε μεταπολίτευση ήταν η πιο καλοστημένη παράσταση που γνώρισε ο τόπος. Κι όχι δεν ήταν όλοι υποκριτές ούτε εκπαιδευμένοι πράκτορες της απάτης. Μια μάζα από αυτούς και πολύ περισσότερο ο κοσμάκης από κάτω τα πίστευε. Έπιναν νερό στ΄ονομα της αλλαγής.
Κι όταν η δεξιά μπήκε στο χρονοντούλαπο κι η αριστερά λούφαξε στον αγώνα να κρατάει το ποσοστούλι της στη Βουλή, οι εμπνευσμένοι επαναστάτες του ΠΑΚ και της γύρας στις φοιτητικές  λέσχες των Πανεπιστημίων της Ιταλίας και της Γαλλίας, είδαν ξαφνικά το αληθινό φως της εξουσίας. Από το εδώ Πολυτεχνείο μέχρι την Επίτροπο κυρία Δαμανάκη μεσολάβησαν κοσμογονικές αλλαγές στα μυαλά των ανθρώπων σε τούτο εδώ το τόπο. Αλλαγές που σε σχέση με το μέγεθός τους έγιναν σε χρόνο αστραπή. Σε χρόνο αστραπή κατόρθωσε το ΠΑΣΟΚ του τεράστιου γιου του πατέρα της Δημοκρατίας  (....)

Να πείσει τον κόσμο πως τάχα στέλνει στο χρονοντούλαπο,  ένα κατεστημένο δεκαετιών που αποτελούταν ακόμα από τους απογόνους των κουκουλοφόρων της κατοχής και των ταγματασφαλιτών,  τους νεόπλουτους αθηναίους που ξύπνησαν πλούσιοι μια μέρα ω του θαύματος, τους «αυτουδημιούργητους» εφοπλιστές και βιομηχάνους, τους συνεργάτες όλων εκείνων που ποιος ξέρει γιατί δεν απαίτησαν ποτέ τις γερμανικές αποζημιώσεις.... (αλήθεια όλος εκείνος ο οπλισμός που άφησαν πίσω οι Γερμανοί φεύγοντας που πήγε? ο πατέρας μου μ΄αυτή την απορία θα φύγει....)  από τις παραδοσιακές φάτσες της κολωνιακιώτικης πλατείας , από τα τζάκια των προηγούμενων ληστών των ταμείων της χώρας,

Να βάλει στη φάκα το αντίπαλο δέος των παραδοσιακών αριστερών που όλες αυτές τις δεκαετίες περίμεναν την ανάσταση και να τους κάνει να μοιάζουν ανούσιοι και ξεπερασμένοι (οι οποίοι αριστεροί μετά τη συμφορά του εμφυλίου το ξεβράκωμα της Βάρκιζας, την επέλαση του κράτους του πατέρα της δημοκρατίας, και τις διακοπές σε διάφορες μαγευτικές βραχονησίδες, δεν είχαν προλάβει να αρθρώσουν τη λέξη σύντροφος παρά κάτι βραδιές με τσίλιες στη πόρτα την ώρα που σιγοψιθύριζαν τα τραγούδια του  Μϊκη, όσοι είχαν απομείνει ζωντανοί ή αρτιμελείς από το πετσόκομμα....) Η δε αριστερά της μεταπολίτευσης ακόμα προσπαθεί να συνέλθει από το σοκ της νομιμοποίησης και να διώξει από πάνω της τη  μανία καταδίωξης και τις κατοχικές συνήθειες  του κρυφτού και της καχυποψίας σε ότι κινείται. 

Να  μεταλλάξει τον διχασμένο λαό , ο οποίος είχε ανατραφεί  κατά το ήμισυ με όνειρα εκδίκησης των σφαγιάδων της πηγάδας του Μελιγαλά και ο υπόλοιπος με οράματα του κόκκινου στρατού που θα παρελάσει στην λεωφόρο της επανάστασης , και του οποίου οι πατεράδες ακόμα κουβαλάγανε μέσα τους το τρόμο για τη πείνα της κατοχής και το αίμα του εμφυλίου, το φόβο των εαμοβουλγαρων οι μεν και των  χωροφυλάκων οι  δε,  σε κάτι νέο που η μόνη του ιδεολογία θα ήταν "να τα τσεπώσει" , να εξασφαλίσει το σπιτάκι, το φαγάκι και το αυτοκινητάκι. Να εξασφαλίσει το λιγδωμένοαντεράκι να μην του το υποβάλλει ξανά κανείς σε ασκήσεις πείνας και τρομοκρατίας.

Η κατοχική γενιά που έσυρε τα κόκαλά της μέχρι τη γενιά της βίας και νοθείας, της αποστασίας και στη συνέχεια της χούντας, νεκροζώντανη βγήκε κι είδε μέσα στη θολούρα της τον πρώτο εθνάρχη να κατεβαίνει με αυτοπεποίθηση εκατό τσελιγκάδων από το αεροπλάνο κι αργότερα τον επόμενο Σωτήρα να συγκλονίζει τις σβησμένες ψυχές με την ελπίδα του τώρα επί τέλους θα φάει ψωμί κι ο κάθε πικραμένος. Οι σωτήρες του έθνους, που έκαναν ακόμα και τα γερόντια να παίξουν το κομπόδεμα στα στημένα χρηματηστηριακά παιχνίδια, τη κοινωνία να χαμογέλαει χαρούμενα μαζεύοντας πιστωτικές και δάνεια, τους έντιμους Παντελήδες να σπρώχνονται στα παραμάγαζα των συμμοριών και να παρακαλάνε για να φάνε ένα κομματάκι από τη πίτα. 

Η συνέχεια και το τέλος της ιστορίας μέχρι σήμερα βρίσκει τον μετα-πασοκικό Έλληνα  να έχει καταντήσει κάτι που ούτε ο ίδιος δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι.  Αγουροξυπνημένος από ένα πολιτικό hangover όπου έφαγε, ήπιε και γάμησε όσο άντεχε τα τελευταία τριάντα χρόνια, ένα τσιμπούσι από ότι έβρισκε μπροστά του προσπαθώντας να πνίξει στη μάσα και τη βούτα όλους τους τρόμους  που του είχε μεταδώσει ο παππούς με τα κομμένα πόδια ή ο πατέρας με τις πληγές στο σώμα και τη ψυχή του. Η μάνα η φοβισμένη που στηνόταν στα κάγκελα του σχολείο να δώσει το αβγουλάκι στο διάλειμμα, η λαχτάρα της ηλιοκαμένης χωριάτισσας να βάλει επί τέλους τη χέστρα μέσα στο σπίτι σαν ..άνθρωπος... Τριάντα χρόνια που προσπάθησε να ξορκίσει από πάνω του εφιάλτες, αφήνοντας τη πόρτα ανοιχτή για το μεγαλύτερο Εφιάλτη που θα έφτανε στο μέλλον και θα ξύπναγε περίμενε στη γωνία για να τιμωρήσει όσα κάναμε πολλαπλασιασμένα επί τρία....

Καλώς να έρθουν οι εκλογές. Και θα πάμε σ΄αυτές με το κεφάλι πονεμένο και τη τσέπη άδεια μια και τη νύχτα που πέρασε τα παίξαμε όλα στα ζάρια, αλλά ίσως τελικά μόνο μ΄αυτό το τρόπο έχει ελπίδα να ζωντανέψει μέσα μας ξανά ο λόγος που εκείνος ο παππούς είχε κομμένα πόδια, ο λόγος που εκείνος ο πατέρας είχε ένα σώμα γεμάτο πληγές. Ίσως θυμηθούμε ξανά....