ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΑΠΑΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ...

Η πρώτη γυναίκα που συνάντησα στη ζωή μου , που είχε  υποστεί κακοποίηση ήταν η Γ. Δούλευα κάπου στη επαρχία κι η γυναίκα αυτή περίπου 35 χρονών όταν την γνώρισα είχε έρθει σαν καθαρίστρια.  Ήταν στο πρόγραμμα επανένταξης μετά τη φυλακή, στην οποία φυλακή είχε βρεθεί για 15 χρόνια γιατί είχε σκοτώσει αυτόν που τη βασάνιζε. 

Θυμάμαι όταν πια γνωριστήκαμε και μιλήσαμε πολύ, αυτό που ένοιωσα πως ήταν το πιο φρικιαστικό στην ιστορία της δεν ήταν ούτε τα βασανιστήρια που πέρασε (την βάραγε, την έγδυνε και την πέταγε γδυτή στην αυλή, μόλις δοκίμαζε μια μπουκιά φαΐ και δεν το γούσταρε την έλουζε με το πιάτο και μετά τη γέμιζε γροθιές και πολλά άλλα όμορφα...) δεν ήταν ούτε η τραγική κατάληξη του να αφαιρέσει τη ζωή από ένα άνθρωπο μόλις στα 18... (γιατί 14 τον παντρεύτηκε)...

Αυτό που θα μου μείνει για πάντα στο μυαλό ήταν μια φράση που μου είπε " κάθε φορά με σπασμένο χέρι και μαυρισμένα μάτια , πήγαινα κλαίγοντας στη μάνα μου κι εκείνη της έλεγε να γυρίσεις στον άντρα σου, δεν θα γίνουμε ρεζίλι σ όλο το χωριό..." Κάθε φορά την επιστρέφανε πακέτο στον άντρα της για να μην έχουνε "ντροπές" γιατί άντρας της ήταν...

Σε όλων των ειδών τις κακοποιήσεις (άντρας που χτυπάει τη γυναίκα του, πατέρας που κακοποιεί τα παιδιά του, παππούς, θείος ή ότι άλλο...) υπάρχει πάντα ένας περίγυρος που σιωπούσε. Έχουμε δει περιπτώσεις που ο πατέρας βίαζε το κοριτσάκι και στο διπλανό δωμάτιο η μάνα έβαζε τη τηλεόραση δυνατά για να μην ακούει... να παριστάνει πως δεν ξέρει...

Σε όλα τα ειδεχθή εγκλήματα, παρουσιάζονται κάποιοι εννοείται κατόπιν εορτής και λένε εκείνο το γελοίο και τραγικό συνάμα... "ακούγαμε κλάματα, φωνές, καυγάδες αλλά δεν φανταζόμασταν..." Οι στριγκλιές ακούγονται πάντα, τα κλάματα των παιδιών το ίδιο, τα χτυπήματα είναι πολύ ευδιάκριτα μερικές φορές μέσα από τους τοίχους "αλλά δεν είναι δική μας δουλειά"...

Δεν είναι ψυχολόγος ούτε έχω κάποια επιστημονική κατάρτιση για να μπορέσω να εξηγήσω ή να βοηθήσω θύματα κακοποίησης, αυτό που καταλαβαίνω με τη λογική μου είναι πως όλα αυτά τα θύματα αισθάνονται ένοχα... ένοχα πως φταίνε, γιατί αν δεν ήταν ένοχα κάποιος θα τα βοηθούσε... η μάνα θα τα υπερασπιζόταν, ο γείτονας θα φώναζε την αστυνομία, ή ακόμα καλύτερα κάποιος θα βούταγε το κτήνος και θα του τρίβε τη μούρη στο χώμα....

Όμως όλα τα θύματα τελικά είναι μια περίπτωση το καθένα τύπου Κίττυ Τζενοβέζε ή όπως μετονομάστηκε εξ΄αιτίας αυτής της τραγωδίας, "το φαινόμενο της απάθειας του παρατηρητή" δηλαδή όσο πιο πολλοί είναι παρόντες σε μια τραγωδία τόσο λιγότερες οι πιθανότητες να επέμβουν...

Τα θύματα σε μια οικογένεια τα γνωρίζουν όλοι.  Δεν κρύβονται τα μαυρισμένα μάτια, τα σπασμένα χέρια, οι μώλωπες, οι γρατσουνιές και κυρίως και τίποτα από αυτά να μην υπάρχει δεν κρύβεται ο τρόμος από τα μάτια, απλά ο καθένας λέει "κάποιος άλλος ας βγάλει το φίδι από τη τρύπα"..

Σε ένα κοινωνικό σύνολο καλοβαλμένο στην ησυχία, την ασφάλεια του σπιτιού, φθάνουν συνέχεια ήχοι από διάφορες μορφές δυστυχίας που τριγυρίζουν σαν σκιές τις αυλές μας και όχι μόνο. Η παιδική κακοποίηση και η γυναικεία κακοποίηση έχει τεράστιες διαστάσεις. Το προφίλ του θύτη είναι αόριστο.. "ναι ήταν οξύθυμος".. "κάτι υποπτευόμαστε".. "είχαμε δει κάποια σημάδια"...

Μπορούμε λοιπόν να κάνουμε εκατοντάδες αναλύεις για το πως είναι το προφίλ ενός κτήνους, τι του κάνανε κι αυτού όταν ήταν μικρός, αν δεν τον έπαιζαν τα άλλα παιδάκια, ή αν γουστάρει απλά να δέρνει, να βιάζει, να βασανίζει, να σκοτώνει... αυτές οι αναλύσεις όμως δεν βοηθάνε όσους έχουν ανάγκη.

Το φαινόμενο απάθειας του παρατηρητή χαρακτηρίζει σήμερα μια συνολική στάση του κοινωνικού συνόλου, που στην εποχή της υπέρ πληροφόρησης, είναι πλήρως ενημερωμένο για τα γεγονότα που συμβαίνουν, γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει, δεν είναι 38 ή 40 άτομα που παρακολουθούν πλέον τη κακοποίηση των ανθρώπων με κάθε τρόπο, σε ατομικό επίπεδο ( η διπλανή μας πόρτα) ή σε ομαδικό επίπεδο, λαοί που λιμοκτονούν, παιδιά που πνίγονται στη θάλασσα, δουλεμπόριο, παιδική πορνεία, ναρκωτικά, φαινόμενα πογκρόμ έναντι των αδυνάτων και που έχουν εγκαταλειφθεί από θεό και ανθρώπους, είναι εκατομμύρια που είναι απαθείς.

Είναι εκατομμύρια που κλείνουν τα παράθυρα και συνεχίζουν να παρακολουθούν την επόμενη είδηση οχυρωμένοι στις φωλίτσες τους. Ως πότε όμως νομίζετε πως θα διαρκέσει αυτό?  Η αδιαφορία για το μέλλον της ανθρωπότητας και η εναπόθεση της διοίκησης του σε μερικούς παράφρονες σύντομα θα παραβιάσει και τα ασφαλή παράθυρα και τότε κανείς δεν θα μπορεί να πει δεν ήξερα.

* ΚΙΤΥ  ΤΖΕΝΟΒΕΖΕ

https://en.wikipedia.org/wiki/Murder_of_Kitty_Genovese